Báo cáo “Việt Nam sau 2 năm thực thi EVFTA từ góc nhìn doanh nghiệp” do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) công bố ngày 10/11/2022 tại Hà Nội cho thấy, tỷ lệ hàng xuất khẩu tận dụng ưu đãi thuế quan EVFTA năm 2020 đạt 14,8%, tăng lên 20,2% năm 2021 và 24,5% trong 6 tháng đầu năm 2022.

Hàng Việt Nam tăng trưởng xuất khẩu hơn 24% nhờ EVFTA

Tại hội nghị, ông Hoàng Quang Phòng- Phó Chủ tịch VCCI đánh giá, các số liệu thống kê vĩ mô cho thấy EVFTA đã góp một phần quan trọng làm giảm nhẹ các tác động bất lợi từ dịch bệnh Covid-19, đứt gãy các chuỗi cung ứng, đến xung đột Nga-Ukraina và giúp quan hệ thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và EU phát triển khả quan.

Quang cảnh hội nghị. Ảnh: AH

Báo cáo “Việt Nam sau 2 năm thực thi EVFTA từ góc nhìn doanh nghiệp” do VCCI thực hiện với sự hỗ trợ của Viện FNF dựa trên kết quả Khảo sát hơn 500 doanh nghiệp trên cả nước và nghiên cứu rà soát đánh giá các văn bản pháp luật thực thi EVFTA trong hai năm qua.

Về thương mại, tổng kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam sang EU hai năm đầu thực thi (8/2020-7/2022) đạt 83,4 tỷ USD, tức trung bình 41,7 tỷ USD/năm, cao hơn tới 24% so với kim ngạch xuất khẩu trung bình năm giai đoạn 2016-2019 trước đó. Tỷ lệ hàng xuất khẩu tận dụng ưu đãi thuế quan EVFTA năm 2020 đạt 14,8%, tăng lên 20,2% năm 2021 và 24,5% trong 6 tháng đầu năm 2022.

Về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), FDI của EU vào Việt Nam năm 2020 đạt gần 1.376 triệu USD vốn đăng ký, giảm 8,6% so với 2019, đứng thứ 8 và chiếm 4,8% tổng vốn FDI vào Việt Nam. Năm 2021, tình hình có cải thiện hơn, với tổng vốn hơn 1.405 triệu USD, tăng 2,2%, giúp EU vươn lên đứng thứ 5 nhưng tỷ trọng trong tổng FDI giảm nhẹ, chiếm 4,5%. Đặc biệt, tổng vốn đầu tư bình quân năm 2 giai đoạn 2017-2021 (giai đoạn sau khi EVFTA hoàn tất đàm phán) tăng 86% so với thời gian 2015-2016 liền trước đó.

Theo bà Nguyễn Cẩm Trang – Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công thương, EVFTA đã góp phần đáng kể thúc đẩy xuất khẩu của Việt Nam sang các thị trường đối tác.

Cụ thể, trong 2 năm thực thi Hiệp định này, nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam đã ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng sang thị trường EU. Chẳng hạn: sắt thép tăng 739%; máy ảnh, máy quay phim, linh kiện tăng 260%; máy móc và thiết bị tăng 82,3%.... Một số mặt hàng mới cũng có tăng trưởng cao sang thị trường EU trong giai đoạn này như nhóm gạo, sản phẩm mây tre, cói thảm tăng trên 50%; các sản phẩm gốm, sứ tăng trên 25%; nhóm rau quả, dây diện và dây cáp điện tăng trên 15%...

Gần 41% doanh nghiệp hưởng ít nhất một lợi ích từ EVFTA

Tại hội nghị, bà Nguyễn Thị Thu Trang- Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập – VCCI cho biết, ngày càng nhiều doanh nghiệp quan tâm đến EVFTA và tận dụng hiệu quả ưu đãi thuế quan mang lại, gia tăng xuất khẩu hàng hóa.

Theo kết quả khảo sát của VCCI, có tới gần 94% doanh nghiệp từng nghe nói hoặc biết ở các mức độ khác nhau về hiệp định EVFTA, cao nhất trong số các FTA đang thực hiện. Cứ 10 doanh nghiệp thì có 3 doanh nghiệp biết khá rõ và 1 doanh nghiệp biết rất rõ về các cam kết EVFTA có liên quan tới hoạt động kinh doanh của mình.

EVFTA, doanh nghiệp hưởng lợi từ ưu đãi thuế quan, thúc đẩy xuất khẩu sang EU.

"Tỷ lệ các doanh nghiệp Việt Nam từng được hưởng lợi từ EVFTA là rất đáng khả quan, với gần 41% cho biết đã từng hưởng ít nhất một lợi ích nào đó từ EVFTA. Trong số này, lợi ích phổ biến nhất là các ưu đãi thuế quan đối với hàng xuất khẩu, nhập khẩu (với 40-42% doanh nghiệp)..."- bà Nguyễn Thị Thu Trang nhấn mạnh.

Bên cạnh những thuận lợi nêu trên, các chuyên gia kinh tế tham dự hội nghị cũng chỉ ra những hạn chế mà doanh nghiệp Việt Nam có thể cải thiện, tận dụng tốt hơn cơ hội từ EVFTA đưa đến. Theo VCCI công bố, các trường hợp chưa hưởng ưu đãi thuế, lý do phổ biến là không đáp ứng quy tắc xuất xứ yêu cầu (20-33% doanh nghiệp) hoặc do đã hưởng ưu đãi thuế khác như GSP hay thuế MFN thấp (18-31%).

Với những kết quả này, để tận dụng tốt hơn những cơ hội từ EVFTA, theo bà Nguyễn Cẩm Trang, các doanh nghiệp cần chủ động hơn trong việc nắm bắt thông tin về thị trường thế giới, các tác động của kinh tế thế giới, khủng hoảng Nga - Ukraine, lạm phát tại EU tác động đến nhu cầu xuất nhập khẩu, ảnh hưởng đến tiến độ nhận hàng… để chủ động trong kế hoạch sản xuất, kinh doanh để giao hàng. Đồng thời, doanh nghiệp cũng cần chủ động đổi mới phương thức sản xuất kinh doanh, đổi mới công nghệ, tạo ra những sản phẩm hàng hoá có chất lượng, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thị trường EU.

Theo Nguyễn Vân (Thời báo Tài chính)

https://thoibaotaichinhvietnam.vn/thuc-thi-evfta-doanh-nghiep-huong-loi-tu-uu-dai-thue-quan-thuc-day-xuat-khau-sang-eu-116477.html