Từ nay đến cuối năm, dự báo vẫn còn nhiều yếu tố bất lợi ảnh hưởng đến lạm phát. Bộ Tài chính - Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo điều hành giá sẽ phối hợp với các bộ, ngành theo chức năng chuẩn bị các phương án, kịch bản dự báo để tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đưa ra các giải pháp phù hợp với tình hình thực tế, nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra.

Giảm áp lực do giá xăng dầu giảm

Sau đại dịch Covi-19, lạm phát trở thành nỗi lo lắng của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Ở một nước phát triển, lạm phát lên đến từ 6 - 8%, khiến người dân lao đao và ý nghĩa của tăng trưởng kinh tế giảm sút. Đáng lo ngại nhất là trong cơn bão giá, không chỉ giá xăng dầu tăng cao, giá lương thực thực phẩm cũng leo thang mỗi ngày. Một mặt bằng giá mới hình thành, tăng theo giá xăng dầu nhưng lại giảm “nhỏ giọt” khiến người tiêu dùng lo lắng.

Thời gian qua, Chính phủ đã thành công trong điều hành khi thực hiện tốt việc kiềm chế lạm phát thông qua việc quản lý giá cả nhiều loại hàng hóa và dịch vụ thiết yếu; đồng thời, các bộ, ngành, địa phương cũng thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp bình ổn giá, hạn chế những tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội nên lạm phát cơ bản tăng thấp so với cùng kỳ năm 2021 và thấp hơn mức chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân chung. Tuy nhiên, so với mục tiêu kiềm chế lạm phát dưới 4%, hiện tại dư địa không còn nhiều.

Nguồn: Bộ Tài chính Đồ họa: Văn Chung
Nguồn: Bộ Tài chính. Đồ họa: Văn Chung

Theo các chuyên gia kinh tế, lạm phát tăng do giá xăng dầu tăng, Chính phủ đã thực hiện nhiều giải pháp như giảm thuế để hạ nhiệt giá xăng dầu. Nhóm thực phẩm cũng trải qua tình trạng tăng giá song không quá đáng ngại khi Việt Nam tự chủ được lương thực thực phẩm (chiếm 40% rổ hàng hóa). Do đó, áp lực lạm phát ít hơn các nước trong khu vực và trên thế giới.

Tin vui là thời điểm gần đây, giá xăng dầu thế giới giảm, kéo theo giá trong nước giảm. Mặc dù trong vài ngày qua, giá dầu thế giới bật tăng trở lại nhưng dữ liệu giá nhập khẩu cho thấy, xăng dầu trong nước vẫn còn dư địa để giảm nhẹ. Ngày 19/8, cả hai loại dầu thô đều tăng trong phiên, dầu thô ngọt nhẹ WTI của Mỹ giao dịch ngưỡng 90,6 USD/thùng, dầu Brent chuẩn toàn cầu cũng trong ngưỡng 96,6 USD/thùng. Kết thúc phiên giao dịch khuya 18/8, dầu thô WTI của Mỹ tăng 1,8% lên 88,11 USD/thùng; dầu thô Brent tăng 1,42% lên 93,65 USD/thùng. Giá xăng dầu giảm sẽ tạo tiền đề để giảm đầu vào của nền kinh tế, kéo theo sự giảm giá của nhiều hàng hóa, dịch vụ thiết yếu.

CPI mỗi tháng tăng 0,7% thì vẫn còn dư địa

Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, việc ứng phó với lạm phát nửa cuối năm cần hết sức thận trọng. Theo thống kê, CPI tháng 7 của Việt Nam tăng 0,4% so với tháng trước đó nhờ giá xăng dầu bán lẻ trong nước giảm khi giá dầu thô đi xuống và thuế phí được cắt giảm. Tuy nhiên, dự báo cuối năm còn nhiều áp lực trong điều hành giá khi tình hình thiên tai, bão lũ, dự báo giá xăng dầu còn phức tạp, giá cả tăng vào dịp lễ tết cũng sẽ ảnh hưởng tới lạm phát.

Mặc dù vậy, theo một số chuyên gia kinh tế, nếu trong trường hợp CPI cuối năm mỗi tháng tăng 0,7% thì CPI bình quân của Việt Nam vẫn ở mức 3,8%, tức vẫn dưới 4% theo chỉ tiêu Quốc hội đề ra từ đầu năm.

Chính sách về thuế kịp thời hỗ trợ giảm áp lực lên mặt bằng giá

Theo Bộ Tài chính, trong 7 tháng năm 2022, trong các chính sách kinh tế vĩ mô đã được triển khai thì các chính sách về thuế cũng đã được ban hành kịp thời giúp ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống của người dân, giảm áp lực đáng kể lên mặt bằng giá như giảm thuế giá trị gia tăng với một số nhóm hàng hóa và dịch vụ từ 10% xuống 8% từ ngày 1/2/2022; giảm 50% mức thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay từ ngày 1/1/2022 đến hết ngày 31/12/2022; giảm mức thu 37 khoản phí, lệ phí trong 6 tháng đầu năm 2022; giảm thuế bảo vệ môi trường 2 đợt đối với xăng dầu, trong đó lần 1 từ ngày 1/4/2022 và lần 2 giảm về kịch khung thuế từ ngày 11/7/2022.

Để kiểm soát lạm phát theo mục tiêu Quốc hội đề ra, ngay từ đầu năm, Bộ Tài chính với vai trò Thường trực Ban Chỉ đạo điều hành giá đã phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các bộ, ngành liên quan chủ động tính toán, dự báo các yếu tố tác động đến lạm phát. Từ đó, đã xây dựng các kịch bản, giải pháp điều hành giá cả năm cũng như thường xuyên cập nhật theo sát tình hình thực tế, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đưa ra các giải pháp phù hợp để kiểm soát lạm phát. Đồng thời, Bộ Tài chính cũng phối hợp với các bộ, ngành kiến nghị các biện pháp quản lý, điều hành giá một số mặt hàng quan trọng, thiết yếu, qua đó góp phần ổn định mặt bằng giá cả, hạn chế những tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội.

Đến nay, mặt bằng giá cơ bản vẫn được kiểm soát, CPI tháng 7/2022 tăng 0,4% so với tháng trước. CPI bình quân 7 tháng năm 2022 tăng 2,54% so với cùng kỳ năm trước; lạm phát cơ bản tăng 1,44%.

Với diễn biến CPI bình quân 7 tháng đầu năm 2022, theo Bộ Tài chính, kịch bản điều hành giá trong những tháng cuối năm hiện vẫn còn dư địa cho việc kiểm soát lạm phát cả năm 2022 trong khoảng 4% theo mục tiêu Quốc hội và Chính phủ đề ra.

Đảm bảo cung cầu để giữ mặt bằng giá

Mặc dù lạm phát được kiểm soát tốt từ đầu năm, tuy nhiên theo Bộ Tài chính, từ nay đến cuối năm còn nhiều áp lực lên mặt bằng giá từ biến động phức tạp, khó lường của giá các mặt hàng chiến lược trên thị trường thế giới. Cùng với đó là việc thực hiện lộ trình giá thị trường một số mặt hàng do Nhà nước quản lý, nguy cơ tiềm ẩn từ dịch bệnh, thiên tai, bão lụt… có thể gây khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh và chuỗi cung ứng hàng hóa dịch vụ, từ đó đặt ra nhiều thách thức trong công tác quản lý điều hành giá từ nay đến cuối năm.

Bộ Tài chính - Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo điều hành giá sẽ phối hợp với các bộ, ngành theo chức năng quản lý nhà nước tích cực đánh giá, nắm bắt tình hình, chuẩn bị các phương án, kịch bản dự báo để tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đưa ra các giải pháp phù hợp với tình hình thực tế nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đã đề ra.

Với vai trò là cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo điều hành giá, Bộ Tài chính thường xuyên theo sát tình hình chung, tham mưu chính sách, kịch bản phù hợp, linh hoạt, kịp thời nhất là đối với những hàng hóa, dịch vụ thiết yếu có tác động lớn tới mặt bằng giá. Các bộ, ngành thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với những hàng hóa, dịch vụ thiết yếu phải thường xuyên theo dõi, kịp thời có giải pháp để đảm bảo cân đối cung cầu trong nước, tránh tình trạng thiếu hàng, găm hàng, đầu cơ, tăng giá bất hợp lý.

Đối với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, điều hành chính sách tiền tệ chủ động phối hợp với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác để kiểm soát lạm phát, có chính sách quản lý thị trường ngoại hối phù hợp để ổn định giá trị đồng tiền, đảm bảo nhu cầu ngoại tệ hợp pháp trong nước; thực hiện chính sách điều hành lãi suất, điều hành tín dụng hợp lý, kiểm tra, xử lý nghiêm trường hợp găm giữ, thao túng thị trường ngoại tệ.

Theo ông Ngô Trí Long, trong công tác điều hành, vai trò của các địa phương là hết sức quan trọng. Do đó, các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương theo chức năng quản lý nhà nước tại địa phương cần có giải pháp quản lý, bình ổn thị trường, kiểm tra các yếu tố hình thành giá khi có biến động bất thường. Cùng với đó, cần tiếp tục chú trọng công tác thông tin, tuyên truyền, công khai minh bạch, trung thực thông tin về giá để kiểm soát lạm phát kỳ vọng; hạn chế những thông tin thất thiệt gây hoang mang cho người tiêu dùng, gây bất ổn thị trường.

Đối với việc quản lý giá các mặt hàng cụ thể (nhất là các mặt hàng đang có biến động như xăng dầu, cước phí vận tải, vật liệu xây dựng, vật tư và sản phẩm nông nghiệp, giá dịch vụ công trong lĩnh vực giáo dục, y tế), các bộ quản lý ngành, lĩnh vực phối hợp với các tỉnh, thành phố tập trung tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh để chuẩn bị đầy đủ nguồn cung hàng hóa, dịch vụ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng, tạo thuận lợi cho quá trình lưu thông, phân phối hàng hóa, dịch vụ. Trong trường hợp có biến động lớn về giá, căn cứ quy định tại Luật Giá để đề xuất và tổ chức triển khai các biện pháp bình ổn giá phù hợp.

Theo Trần Việt Dũng (Thời báo Tài chính)

https://thoibaotaichinhvietnam.vn/kich-ban-nao-cho-lam-phat-cuoi-nam-111397-111397.html